Korzeń gwiazd stałych wg Agrippy von Nettesheima

Samotny kwiat, ciemiernik, stał w obsydianowym wazonie pośrodku ogromnego biurka. W świetle precyzyjnie umieszczonego reflektora roślina pałała niemal porażającą bielą. W siedzibie innego wielkiego rodu obraz tego zwodniczo delikatnego kwiecia wyhaftowano by na sztandarze, który przesłaniałby niemal całą ścianę za fotelem głowy rodziny, ale tutaj nie zachodziła taka potrzeba. Nikt nie dotarłby do wewnętrznych komnat tego budynku o barwie kości, nie wiedząc, gdzie się znajduje i kto tu rządzi.

Korzeń gwiazd stałych wedle  Corneliusa Agrippy von Nettesheima (który był m. in. pierwowzorem dla postaci  Fausta u Goethego) to wybór 15 gwiazd uważanych w dobie Renesansu za szczególnie silne i przydatne do praktyk magicznych tak w Europie, jak i krajach arabskich. Skąd swoją drogą Europa przejęła  gwiazdy stałe oraz punkty arabskie jako dodatkowe metody do bazowego systemu interpretacji astrologicznej.

Z dzisiejszego punktu widzenia gwiazdy stałe stanowią interesujący pomost pomiędzy astrologią zachodnią a indyjską (dżjotiszą), która zajmuje się przede wszystkim gwiazdami stałymi i gwiazdozbiorami. Nazwa Behenii pochodzi od arabskiego słowa bahman, które oznacza korzeń, a to z tego względu, że każda z poniżej wymienionych gwiazd była uznawana za źródło energii dla jednej/kilku planet. Każda z nich związana jest również z kamieniami szlachetnymi i ziołami , które były wykorzystywane przy tworzeniu rytuałów i talizmanów, mających zwiększyć wpływ danej gwiazdy u człowieka, który wykonywał stosowny ryt albo nosił talizman z jej symbolami, by pobudzić związane z nią energie, a co za tym idzie, pożądane wydarzenia w jego życiu. Uważano wpływ danej gwiazdy jest najsilniejszy, gdy w horoskopie urodzeniowym gwiazda była o 6 stopni od jednej z planet, Słońca czy Księżyca.

Agrippa omówił Korzeń gwiazd stałych w swoim trzytomowym dziele De occulta philosophia  (O filozofii tajemnej) w księdze II, wiążąc  Behenii z Hermesem Trismegistosem, synkretycznym bogiem schyłku Starożytności, który reprezentował bliską ludziom Renesansu ideę niepodzielonego postrzegania świata poprzez unię religii, nauki i sztuki.

Prawdziwe pochodzenie Behenii nie jest znane, jednak ze względu na pochodzenie gwiazd stałych ze świata Islamu należy się spodziewać, ze i w tym wypadku tropy prowadzą w tamtą stronę. Pamiętać jednak trzeba, jak wiele ze skarbów greckiej wiedzy i technologii przetrwało wieki średnie dzięki Arabom i Persom, a następnie także o podboju Bizancjum w 1453 roku. Bizantyjczycy znali tajemnicę greckiego ognia, któż wie, co jeszcze kryły ich biblioteki?

Korzeń gwiazd stałych ukazuje się w kompendium Agrippy 100 lat po podbiciu Cesarstwa Bizantyjskiego. W ciągu tych 100 lat wiele ksiąg zdołano do Europy  przemycić, przeczytać, a często i przetłumaczyć. Nie możemy więc wykluczyć, że tak gwiazdy stałe, jak i same Behenii są spuścizną grecką, wzbogaconą przez Islam, podobnie jak np. część panteonu greckiego dzięki wyprawie Aleksandra Macedońskiego do Indii można dziś odnaleźć w panteonie gniewnych form w Wadżrajanie - w zmienionej wizualnie postaci, jednak o rozpoznawalnej dla zajmujących się tym tematem istocie.

XVI-wieczne wydania dzieł Agrippy posiadają liczne symbole ilustrujące naturę poszczególnych gwiazd, które przypominają wyglądem współczesne schematy gwiazdozbiorów, a z odnosząc się do kodów tamtej epoki - całe mnóstwo odniesień alchemicznych. Ponieważ symbole gwiazd stałych pojawiają w różnych wersjach, a wedle autorki tego tekstu nie stanowią one sedna sprawy (podobnie jak właściwości trójkąta nie ulegają zmianie, czy nazwiemy jego boki xyz czy abc), w tabelce poniżej zostały one pominięte.

Z punktu widzenia współczesnej astrologii najbardziej interesujące jest przebadanie i zweryfikowanie wpływu owych 15 uznawanych za szczególne gwiazd na tle stu kilkudziesięciu innych gwiazd stałych, które można znaleźć w przyzwoitych opracowaniach tego tematu, których niestety  nie ma zbyt wiele.

Józefina Jagodzińska,
XII.2010 - IX.2011, Warszawa